Bệnh gan là một đại dịch y tế toàn cầu ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, với hơn 2 triệu ca tử vong do viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), một loại ung thư gan nguyên phát phổ biến nhất.
Có nhiều loại bệnh gan, có thể do nhiễm trùng, béo phì và lạm dụng rượu gây ra. Theo thời gian, bệnh gan dẫn đến mô sẹo và các biến chứng nghiêm trọng hơn. Chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp bạn chữa lành tổn thương và ngăn ngừa nguy cơ suy gan.
Tỷ lệ mắc bệnh gan mạn tính đang tăng ở các nước phát triển. Một trong những nguyên nhân phổ biến của bệnh gan mạn tính là gan nhiễm mỡ. Bệnh gan nhiễm mỡ là do gan của bạn tích tụ nhiều chất béo. Lá gan khoẻ mạnh chứa 1 lượng nhỏ chất béo. Vấn đề sẽ xuất hiện khi chất béo chiếm từ 5% đến 10% trọng lượng của gan.
Trong nhiều trường hợp, bệnh gan nhiễm mỡ không gây ra bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào hoặc khiến chức năng gan không hoạt động bình thường. Nhưng 30% trong số bị gan nhiễm mỡ sẽ ngày càng tệ hơn theo thời gian. Gan nhiễm mỡ có thể gây nên viêm gan (sưng), nó phá huỷ các mô gan. Mô sẹo hình thành nơi gan của bạn bị tổn thương. Quá trình này được gọi là xơ hóa. Sẹo gan lan rộng có thể dẫn đến xơ gan (gan bị xơ cứng).
Xơ gan là kết quả gan bị tổn thương nghiêm trọng. Mô sẹo cứng thay thế mô gan khỏe mạnh làm chậm hoạt động của gan. Cuối cùng, nó có thể chặn hoàn toàn chức năng gan. Xơ gan có thể dẫn đến suy gan và ung thư gan.
Ăn quá nhiều thức ăn calo có thể gây tích tụ chất béo ở gan. May mắn, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, bệnh gan mạn tính và ung thư gan bằng cách hướng đến lối sống khoẻ mạnh và chế độ ăn uống có chọn lọc.
Chế độ ăn Địa Trung Hải được khuyến cáo là tốt cho gan. Chế độ ăn Địa Trung Hải là chế độ sử dụng thực phẩm chủ yếu có nguồn gốc thực vật và chất béo lành mạnh.
Nói chung, nếu bạn theo chế độ ăn Địa Trung Hải, bạn sẽ ăn:
Các hợp chất chống oxy hóa trong thực phẩm sẽ góp phần bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương. Chất chống oxy hóa được tìm thấy trong cà phê, trà xanh, tỏi sống và thực phẩm có chứa vitamin E (ví dụ: hạt hướng dương, hạnh nhân).
Nếu bạn ăn quá nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, khuyến cáo bạn nên cắt giảm 1 số loại thịt có hàm lượng cao cholesterol và chất béo bão hoà, nó góp phần là tăng sự hấp thụ chất béo và tích tụ mỡ ở gan.
Nó có 1 mối quan hệ chặt chẽ giữa việc tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn với nguy cơ cao bị mắc bệnh béo phì và tiểu đường – đó cũng là yếu tố nguy cơ ung thư – cũng như các bệnh lý về đường tiêu hoá kể cả bệnh gan. |
Bạn không cần hoàn toán tránh việc ăn thịt đỏ vì đó có thể là nguồn dinh dưỡng quý giá – cụ thể, protein, sắt, kẽm và vitamin B12. Nếu bạn ăn thịt đỏ, nên hạn chế tiêu thụ nhiều hơn khoảng 3 phần ăn mỗi tuần (ước tính trọng lượng 300gr-500gr đã nấu chín). Chọn những phần thịt nạc, cắt bỏ phần mỡ. Hãy tiêu thụ rất ít, nếu có, thịt đã qua chế biến.
Cơ thể con người xử lý được glucose và fructose – là loại đường phổ biến nhất trong bữa ăn của chúng ta - bằng nhiều cách khác nhau. Hầu như các tế bào của cơ thể đều có thể giải phóng glucose thành năng lượng. Gần như chỉ có 1 tế bào duy nhất có thể xử lý fructose là các tế bào gan. Khi trong bữa ăn có quá nhiều fructose, gan sẽ lưu trữ nó dưới dạng chất béo. Vì vậy, đó cũng là 1 lý do nữa để hạn chế các thực phẩm bổ sung đường, như thức uống đồ ngọt, bánh ngọt và kẹo.
Khuyến cáo nên tập thể dục 150p/ mỗi tuần với cường độ từ trung bình đến cao để có một lá gan khỏe mạnh.
Tập thể dục có thể giảm lượng lớn chất béo (mỡ) trong gan. Các bài tập đối kháng hay rèn luyện sức bền như nâng tạ có thể giảm mỡ trong gan. Đặt mục tiêu tập aerobic ở mức trung bình đến cao trong 30 đến 60 phút hoặc nhiều hơn ít nhất 5 ngày một tuần và các bài tập rèn luyện sức mạnh ở mức trung bình đến cao 3 ngày một tuần. |
Vì bệnh gan vẫn còn ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, đó cũng là một vấn đề cấp bách cần được quan tâm và phòng ngừa càng sớm càng tốt. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng lối sống không lành mạnh có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tổng thể, cùng nguy cơ bệnh lý gan mạn tính đang gia tăng.
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh gan. Đặc biệt, việc áp dụng Chế độ ăn Địa Trung Hải kết hợp tập thể dục sẽ giúp đối phó hiệu quả với đại dịch sức khỏe toàn cầu này.